Żyjemy w czasach w których ogromne znaczenie ma dywersyfikacja oferowanych produktów i możliwość dostosowania ich do oczekiwań konkretnego klienta. Oznacza to, że konieczne jest produkowanie wielu produktów w jak najkrótszym czasie przy zachowaniu atrakcyjnej ceny. Jeśli więc na danej linii produkcyjnej produkowanych jest kilka różnych wyrobów, konieczne jest przezbrajanie maszyn. A każde przezbrojenie zajmuje czas, tym samym wydłużając proces, obniżając jego wydajność i podwyższając tym samym na koszty.
Już w połowie dwudziestego wieku wybitny japoński inżynier Shigeo Shingo zdał sobie sprawę z dość oczywistego faktu: przezbrajanie maszyny na jakiś czas zatrzymuje cały proces produkcyjny, znacząco obniżając efektywność linii. Co więc należy zrobić? Skrócić go do minimum! Właśnie w tym celu Shigeo Shingo opracował technikę SMED (akronim od ang. Single Minutes Exchange of Die), w prostym tłumaczeniu oznaczającą wymianę matrycy w ciągu jednocyfrowej liczby minut, czyli poniżej 10 minut.
Istotą SMEDu jest maksymalne skrócenie czasu przezbrajania maszyny (w wersji idealnej do liczby jednocyfrowej, choć nie w każdym przypadku jest to możliwe). Następuje to poprzez wykonanie maksymalnej ilości czynności przygotowawczych do zmiany bez wyłączania maszyny oraz zastosowanie takich rozwiązań, które pozwolą na szybką wymianę poszczególnych elementów.
Aby skutecznie wdrożyć SMED należy krok po kroku przejść przez jego poszczególne stadia:
- Przygotowawcze
Polega na szczegółowej obserwacji i analizie organizacji pracy istniejącej na danym stanowisku. Ważne jest, aby skoncentrować się na tym, jak przebiegają procesy przezbrajania oraz dowiedzieć się, w jaki sposób dokonują ich pracownicy liniowi.
- Usprawnienie przezbrojenia wewnętrznego
Następuje ono poprzez rozgraniczenie przezbrojenia wewnętrznego (następującego na samej maszynie) i zewnętrznego (zachodzącego poza maszyną). Wykonywanie poszczególnych czynności odpowiednio wcześniej pozwoli na redukcję czasu na który maszyna musiałaby zostać zatrzymana nawet o ok. 30 – 50 %.
- Przekształcenie przezbrojenia wewnętrznego w przezbrojenie zewnętrzne
Dobrym przykładem jest np. podgrzewanie części wykonywane przed rozpoczęciem właściwego ustawiania maszyny i związanego z tym postoju. Umożliwia to dalszą redukcję czasu przezbrajania.
- Standaryzacja wszystkich aspektów operacji przezbrajania
Podczas wykonanych prób konieczne jest dalsze usprawnienia każdego elementu przezbrajania wewnętrznego i zewnętrznego, tak, by proces ten przebiegał maksymalnie szybko i efektywnie. Gdy uda się ustalić optymalny sposób przezbrojenia, należy na jego podstawie stworzyć obowiązujący standard.
W trakcie wdrożenia wykorzystywane są także konkretne techniki metody SMED:
Lista pytań
Dotyczy wszystkich części i operacji niezbędnych do wymiany narzędzia. Obejmuje wykaz oprzyrządowania, dane dotyczące ciśnienia, temperatury i innych parametrów ustawiania, wielkości numeryczne w odniesieniu do wszystkich miar i wymiarów. Na jej podstawie dokonywana jest podwójna weryfikacja celem wykrycia usterek w warunkach wykonywanie operacji.
Tablica weryfikacyjna
Tablica jest uzupełnieniem listy pytań. Pozwala na zweryfikowanie kompletności elementów niezbędnych do dokonania przezbrojenia dzięki określonych na niej wszystkich częściach i narzędziach.
Próba funkcjonowania
Zapewnia potwierdzenie o stanie technicznym gwarantującym sprawne funkcjonowanie. Postuluje się między innymi standaryzację maszyn i urządzeń, szybkie mocowanie wymienianych narzędzi i ich racjonalne rozmieszczenie, odpowiednie przygotowanie przezbrojenia oraz stosowanie analizy wartości.
Dlaczego szybkie przezbrojenie jest ważne?
SMED pozwala na znaczące skrócenie czasu przezbrojenia, dzięki czemu można zmniejszyć wielkość serii produkcyjnej, a zwiększyć elastyczność linii produkcyjnej. Prowadzi to do redukcji zapasów operacyjnych (produkcji w toku) oraz magazynowych. Idealną wielkością jest czas zerowy (Zero Setup), w którym ustawianie maszyn jest natychmiastowe i nie koliduje w żaden sposób z ciągłą, płynną produkcją.
Znaczące zmniejszenie czasu przezbrojenia maszyny zwiększa czas przeznaczony na produkcję i jednocześnie umożliwia zmniejszenie wielkości partii produkcyjnych, ilości zapasów i w efekcie powoduje obniżenie kosztów produkcji oraz zwiększenie potencjału wytwórczego danej maszyny. Pozwala to lepiej dostosować się do wymagań klientów oraz ułatwia utrzymywanie konkurencyjnych cen produktów. Dlatego jest to popularna technika w firmach produkcyjnych.
Teraz zastanów się jak jest w twojej firmie:
W jak dużych partiach produkujesz?
Jak wygląda przezbrajanie maszyn? Ile zajmuje to czasu?
Na jak długo musisz zatrzymywać linię?
Jeśli wynik, który osiągasz w tym momencie nie jest dla ciebie satysfakcjonujący, SMED może pomóc ci rozwiązać ten problem.
Dołącz do newslettera
Jeśli zainteresował Cię nasz artykuł i chcesz być na bieżąco z artykułami, które będziemy dla Ciebie publikować, dołącz do naszego newslettera. Bądźmy w kontakcie!